Λιμνοθάλασσα του Κουτάβου: ένα μικρός παράκτιος, περιαστικός υγρότοπος

Μακέτα της Λιμνοθάλασσας που κατασκευάστηκε από μαθητές με τη βοήθεια του προσωπικού του Φορέα Διαχείρισης Ε.Δ. Αίνου στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Κουτάβου.

Η λιμνοθάλασσα του Κουτάβου αποτελεί έναν μικρό παράκτιο, περαστικό υγρότοπο, συνολικής έκτασης περίπου 1400 στρεμμάτων, ο οποίος αποτελεί ένα τυπικό μεσογειακό υγρότοπο, με άμεση γειτνίαση με γεωργικές, φρυγανικές εκτάσεις, μακκία βλάστηση και τεχνητές συστάδες. Η βιοποικιλότητα και η φυσικότητα του μικρού αυτού υγροτόπου δηλώνει την σχετικά καλή κατάσταση διατήρησής του, παρά τις πιέσεις που δέχεται. Ο υγρότοπος αποτελείται από υφάλμυρο έως αλμυρό νερό που επικοινωνεί με την θάλασσα, πευκώνες, καλαμώνες και ευκαλύπτους. Ο υγρότοπος αντιμετωπίζει σοβαρές πιέσεις, όπως: ρίψη σκουπιδιών, μόλυνση και επιχωματώσεις στο ανατολικό άκρο του.

Το άλσος Κουτάβου αποτελεί καταφύγιο για δεκάδες στρουθιόμορφα είδη, όπως ο δεντροφυλλοσκόπος (Phylloscopus collybita).

Το άλσος Κουτάβου αποτελεί καταφύγιο για δεκάδες στρουθιόμορφα είδη, όπως ο δεντροφυλλοσκόπος (Phylloscopus collybita).

H ανοικτή σύνδεση με την θάλασσα προσδίδει στον υγρότοπο του Κουτάβου γνωρίσματα λιμνοθαλάσσιου οικοσυστήματος με αλατότητα που ποικίλει και εξαρτάται από την εισροή γλυκού νερού. Εξαιτίας των γνωρισμάτων αυτών, η μικρή αυτή περιοχή αποτελεί χώρο αναπαραγωγής ψαριών, όπως κέφαλοι και χώρο τροφοληψίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

Η σπουδαιότητα του υγροτόπου του Κουτάβου προκύπτει κυρίως από: α) την παρουσία μωσαϊκού ενδιαιτημάτων και ιδίως από τα λιμνοθαλάσσια γνωρίσματα των ανοιχτών νερών, την σχετικά καλή κατάσταση διατήρησης, τη θέση του σχετικά με την πόλη και το ευρύτερο μεσογειακό τοπίο του κόλπου του Αργοστολίου. Τα στοιχεία αυτά προσδίδουν στον υγρότοπο, μεταξύ άλλων, τρεις κύριες αξίες.

Πολλά υδρόβια και παρυδάτια προστατευόμενα είδη πτηνών, όπως ο αργυροτσικνιάς (Ardea alba), εμφανίζονται τους χειμερινούς μήνες στην λιμνοθάλασσα.

Βιολογική αξία. Η σημασία του συγκεκριμένου υγροτόπου για την βιοποικιλότητα είναι σημαντική, παρά το μικρό του μέγεθος. Επισημαίνεται ότι, οι μικροί παράκτιοι υγρότοποι αποτελούν χώρους διατροφής, φωλιάσματος και αναπαραγωγής για είδη ζώων, πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα ή ενδημικά. Επιπλέον, αποτελούν ζωτικής σημασίας σταθμούς ξεκούρασης, καταφυγίου και διατροφής για μεταναστευτικά πουλιά κάθε έτος. Σηματοδοτούν επίσης, ένα δίκτυο μεταξύ τέτοιων μικρών νησιωτικών υγροτόπων και των μεγάλων υγροτόπων της Δυτικής Ελλάδας, της Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου και του Αμβρακικού Κόλπου, χωρίς τους οποίους, οι πληθυσμοί μένουν αποκομμένοι και ευάλωτοι. Ακόμη, οι διάσπαρτοι μικροί νησιωτικοί υγρότοποι της Κεφαλονιάς αποτελούν τόποι σπουδαίων οικολογικών γνωρισμάτων του τοπίου που προάγουν τη συνεκτικότητα και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος.

Στο άλσος Κουτάβου, τους ανοιξιάτικούς μήνες εμφανίζονται πολυάριθμες πανέμορφες πεταλούδες όπως η Carcharodus alceae.

Εκπαιδευτική αξία: Η καλή κατάσταση διατήρησης της λιμνοθάλασσας του Κουτάβου προσδίδει στην περιοχή εκπαιδευτική αξία. Μαθητές και άλλες κοινωνικές ομάδες της Κεφαλονιάς μπορούν να επισκεφθούν το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Κουτάβου, που αποτελεί και την έδρα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου και να περιηγηθούν εύκολα στην περιοχή, να παρατηρήσουν την ορνιθοπανίδα και να ενημερωθούν από το Προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης για τις λειτουργίες και τις αξίες των υγροτόπων.

Το άλσος Κουτάβου φιλοξενεί πλούσια χλωρίδα την οποία εκμεταλλεύονται πολλά είδη εντόμων, όπως οι μέλισσες.

Αισθητική και αναψυχική αξία. Η παρουσία του υγροτόπου στο μεσογειακό τοπίο του κόλπου του Αργοστολίου προσθέτει αισθητική αξία και συνεπακόλουθα αυξάνει την αναψυχική αξία της ευρύτερης περιοχής. Η περιήγηση στην λιμνοθάλασσα και η παρατήρηση πουλιών αποτελούν ήπιες δραστηριότητες αναψυχής, που μπορούν να προωθηθούν προς όφελος των κατοίκων και επισκεπτών του Αργοστολίου.

Η ορνιθοπαρατήρηση είναι μία ήπιας μορφής δραστηριότητα αναψυχής για την οποία η Λιμνοθάλασσα Κουτάβου αποτελεί ιδανικό μέρος.

Η Λιμνοθάλασσα του Κουτάβου προστατεύεται, αφού τμήμα της περιοχής αποτελεί καταφύγιο θηραμάτων. Στη λιμνοθάλασσα και στην ευρύτερη περιοχή της Κρανιάς απαγορεύεται το κυνήγι όλων των θηραμάτων. Πρέπει όμως να τονισθεί, ότι η διατήρηση τέτοιων νησιωτικών υγροτόπων, που γειτνιάζουν με αστικές περιοχές αποδεικνύεται δύσκολη και πολύπλοκη, καθώς οι περιοχές αυτές συνδέονται άμεσα με ανθρώπινες χρήσεις, αλλά και με έργα ανάπτυξης.